woensdag 29 oktober 2008

De concrete zijde van het Abstract Expressionisme in Huis Marseille



Cy Twombly, Lemons, Gaeta. 2005.

Stel je voor, de Tweede Wereldoorlog is net voorbij, je woont in de Verenigde Staten van Amerika en er hangt een enorm gevoel van opluchting en blijdschap in de hele wereld. Dit is duidelijk voelbaar voor iedereen. Maar er zit ook een andere kant aan het verhaal. Maakt een oorlog ons niet allemaal anders (nu nog steeds) en zullen we daarna nooit meer dezelfde zijn? Dit fenomeen is historisch duidelijk te zien in de kunststroming Abstract Expressionisme. Waarin ook Cy Twombly, na o.a. Jackson Pollock en de Nederlands/Amerikaanse schilder Willem de Kooning, als tweede generatie vertegenwoordigd is. Een voorbeeld van de grondvormen van het Abstract Expressionisme is te noemen aan de hand van Jackson Pollock, bekend van zijn drippingtechnieken waarbij hij het schilderdoek op de grond neerlegt in plaats van op het ezel.

Jackson Pollock, The reflection of the big dipper, 1947. Stedelijk Museum Amsterdam.

Primaire elementen
Cy Twombly was een aantal jaren later, als de tweede generatie, naar Italië verhuist en heeft hiermee zijn staat van dienst verder opgebouwd. Dankzij de Europese invloeden gaat Twombly een stapje dieper het Abstract Expressionisme in. Twombly maakte ook erg veel foto’s van de primaire elementen van zijn schilderkunst, zoals materialen en gereedschappen. Dit was in eerste instantie geen autonoom werk, maar dankzij het schildersoog van Twombly zijn deze foto’s toch interessant te noemen.


Cy Twombly, Bacchus Painting Studio Gaeta, 2005

Waarom concreet als je abstract bent?
Het gehele Huis Marseille hangt vol met dit soort primaire elementen, waar voornamelijk wordt toegespitst op de directe omgeving van de kunstenaar, buiten de schilderijen om. Daarmee is het eigenlijk een kijkje door de ogen van de kunstenaar. Soms misschien ietwat naïeve ogen van de kunstenaar, want waarom zou hij de voor hem alledaagse instrumenten vast willen leggen? En is het ook niet een concretisering van het Abstract Expressionisme?

Vierde dimensie
Tijdens de n8 wordt het accent gelegd op de jaren ’50 en ’60, tijd van verbetering en vooruitgang in de wereld. Dit is een absolute aanrader en ik neem aan dat de improvisatiemuziek van John Gration voor een derde dimensie kan zorgen waar het oor als nieuw zintuig wordt aangesproken.


Cy Twombly, Peonies, 1980


Cy Twombly, Photographs 1951 – 2007
Te zien t/m 23 november 2008 in Huis Marseille

Tijdens de museumnacht wordt live improvisatiemuziek gemaakt en er is ook een nostalgische feestfotograaf aanwezig. Laat je vastleggen tijdens deze running back in the fifties and sixties!

door Sarah Berckenkamp